Belgeo, 3 | 2002

This article discusses the problem of the effectiveness of spatial planning by means of a comparison between the theory of Saey (spatial planning regulates a social struggle for collectiveinterests) and collaborative planning as elaborated by Healey, starting from the viewpoint that spatial planning is a large-scale practical project. This type of project has a built-in tendency tofail. Saey and Healey present a similar way out, considering that the purpose of spatial planningshould be the attainment of democratic quality in society. However, they diverge with respect tothe societal field of action that they envisage. The societal field of action in Healey’s approachseems to imply a formal theory of praxis. A theory on governance threatens to replace a theoryof society. This raises doubts about the effectiveness of collaborative planning. As (spatial)planning is a style of governance in the general sense (management of collective affairs), andcollaborative planning is a textbook example of networked governance (as opposed tohierarchical government), this conclusion may be generalized to other forms of governance. Dit artikel bespreekt het probleem van de effectiviteit van ruimtelijke planning aan de hand vaneen vergelijking tussen de theorie van Saey (ruimtelijke planning reguleert een sociale strijdvoor collectieve belangen) en de collaboratieve planning, zoals Healey deze heeft uitgewerkt. Hetvertrekpunt daarbij is de opvatting van ruimtelijke planning als grootschalig praktisch project.Een dergelijk project heeft een ingebouwde tendens tot mislukken. Saey en Healey presentereneen gelijkaardige uitweg, namelijk dat ruimtelijke planning moet bijdragen aan het democratischgehalte van de samenleving. Zij hebben echter een verschillende opvatting over hetmaatschappelijk actieveld. Healeys opvatting van het maatschappelijk actieveld blijkt eenformele theorie van de praxis te impliceren. Beleidstheorie dreigt in de plaats te treden vanmaatschappijtheorie. Dit doet twijfels rijzen aangaande de effectiviteit van collaboratieveplanning. Aangezien (ruimtelijke) planning een stijl van governance is (management vancollectieve zaken) en collaboratieve planning een schoolvoorbeeld van genetwerkte governance(in tegenstelling tot hierarchisch bestuur) kan deze conclusie veralgemeend worden tot anderevormen van governance.